Η διδασκαλία της Ιστορίας

Διαβάζοντας ένα άρθρο του A. Λιάκου, καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, σχετικά με τη διδασκαλία της ιστορίας στο σχολείο, δεν έμαθα τίποτα νεότερο από αυτά που αντιμετωπίζω τα τελευταία 12 χρόνια! Απλά, μπορώ να πω ότι χάρηκα που επιτέλους βρέθηκε κάποιος έξω από το σχολικό χώρο, που μπόρεσε να εντοπίσει το πρόβλημα και το κατέγραψε.

Ο καθηγητής εστίαζε στην έλλειψη εξειδίκευσης των φιλολόγων. Θεωρεί δηλαδή, ότι άλλος είναι αυτός που πρέπει να διδάσκει ιστορίας, άλλος για τα αρχαία, άλλος για τη λογοτεχνία κτλ. Σωστότατο! Μακάρι όμως, το μόνο πρόβλημα να ήταν αυτό...

Σε γενικές γραμμές, στο εκπαιδευτικό εντοπίζονται πολλές υπολειτουργίες, που σίγουρα επηρεάζουν τη διδασκαλία όλων των μαθημάτων, άρα και της ιστορίας. Μία από αυτές είναι και τα σχολικά εγχειρίδια. Από γ’ έως στ’ δημοτικού διδαχθήκαμε αρχαία –βυζαντινή -σύγχρονη ιστορία. Από α’ μέχρι γ’ γυμνασίου τα είδαμε με την ίδια σειρά όλα εξ’αρχής (με πιο ώριμο μάτι;). Και από α’ μέχρι γ’ λυκείου (μαντέψτε! Δεν πρόλαβε να γραφτεί καινούρια ιστορία!) διδαχθήκαμε αρχαία -βυζαντινή –σύγχρονη ιστορία!

Το μόνο που άλλαζε ήταν τα βιβλία. Τα οποία βέβαια, είναι συνήθως προχειρογραμμένα. Έτυχε μάλιστα, στο παρελθόν να μην ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματικότητα! (...)

Κι ας μου εξηγήσει κάποιος το ανεξήγητο! Ιστορία θεωρητικής κατεύθυνσης γ’ λυκείου:Το βιβλίο δομείται από 5 κεφάλαια. Με ποια λογική δεν είναι κανένα κεφάλαιο ολόκληρο στην εξεταστέα ύλη; Δεν υπάρχει χρονική αλληλουχία των γεγονότων που παρουσιάζονται και, δεδομένων των εξετάσεων, η διδακτέα ταυτίζεται με την εξεταστέα ύλη!

Εντάσσεται στα πλαίσια της «σφαιρικής» μας μόρφωσης το να μάθουμε μόνο μια υποενότητα για την Οικονομία, μία για την Πολιτική του 20ου αιώνα, μία για το Προσφυγικό, μία για το Κρητικό και μία για τον Παρευξείνιο Ελληνισμό;

Συμφωνώ ότι η ύλη πρέπει να αλλάζει ανά χρονικά διαστήματα, ώστε να υπάρχει στις πανελλαδικές ποικιλία θεμάτων. Γιατί όμως, να μην έχουν οι μαθητές μια καθολική εικόνα για κάποιο ζήτημα, αλλά ένα μέρος της για όλα;

Βέβαια, στην όλη υπόθεση υπάρχει και κάτι πιο τραγικό. Η αποστήθιση. "Να είστε πιστοί στο βιβλίο!", ακούω από την αρχή της χρονιάς. …Γιατί εμένα μου φαίνεται πλεονέκτημα η ικανότητα να λέμε το ίδιο πράγμα με άλλα λόγια;

"Η γεωργική οικονομία στηριζόταν κυρίως στο σιτάρι, το καλαμπόκι, το κριθάρι, τα όσπρια, τα πορτοκάλια, τα γεώμηλα και τα εξαίρετα καπνά, ιδιαίτερα των περιοχών της Αμισού και της Μπάφρας.", πρέπει να μάθω απ’έξω! Γιατί αν ρωτηθώ και δεν το γράψω, μπορεί να χάσω μερικά μόρια, τα οποία μπορεί να με αποκλείσουν για λίγο από μια σχολή 18.000 μορίων. Γιατί ποιος ψυχολόγος, δημοσιογράφος, δικηγόρος ή κοινωνιολόγος δε γνωρίζει για τα γεώμηλα της Αμισού;

Και στην ακριβώς δίπλα σελίδα το δράμα συνεχίζεται: "Σύμφωνα με μια στατιστική […] το 1913 στις επαρχίες των έξι μητροπόλεων του Πόντου κατοικούσαν 697.000 Έλληνες, ενώ λειτουργούσαν 1.890 εκκλησίες, 22 μοναστήρια, 1.647 παρεκκλήσια και 1.401 σχολεία με 85.890 μαθητές." => ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ! Διαβάζεις και νομίζεις ότι σε κοροϊδεύουν.

…Και μετά απορούν, όταν οι μαθητές καίνε τα βιβλία στο τέλος της χρονιάς!
Ιστορία σημαίνει γνώση του παρελθόντος, κι όχι αποστήθιση του βιβλίου.

Ποια κριτική σκέψη αναπτύσσεται (γιατί σύμφωνα με τον καθηγητή, σε αυτό συμβάλλει η ιστορία), όταν σε ένα μήνα θα έχω ξεχάσει όλα τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σημερινή πολιτική κατάσταση της χώρας; Και μιλάμε για 18χρονους, που σε λίγο καιρό θα κληθούν να ψηφίσουν…

Δεν εξηγείται διαφορετικά. Ή μας θεωρούν ηλίθιους, ή προσπαθούν να μας κάνουν ηλίθιους! (Κάποιους βέβαια, θα τους συνέφερε πολύ αυτό…)

Ας καταλάβουν επιτέλους η κυρία Υπουργός και οι Υφυπουργοί, ότι το εκπαιδευτικό δεν είναι μόνο ένα σχολείο και δέκα καθηγητές! Χρειάζονται υλικά και υποδομές, διάθεση καθηγητών, βιβλία, συχνοί έλεγχοι και κυρίως ενδιαφέρον και έναυσμα για τους μαθητές. Δε μας σώζει η κατάργηση της βάσης του 10, που αποφασίστηκε πρόσφατα…

Χρειαζόμαστε παιδεία! Είναι ανάγκη του ανθρώπου να θέλει να μάθει την ιστορία του και την προέλευσή του. Δίψα για γνώση πάντα υπάρχει στα νέα παιδιά. Αν όμως, η γνώση γίνεται εξαναγκασμός, καλά κάνουν και τους "φτύνουν"!

Η ευτυχία μας δεν εξαρτάται από τα γεώμηλα της Αμισού! Ο βαθμός μας ίσως. Ένας βαθμός. Ένας αριθμός. Τίποτα…



mushroom